Vikipedi, özgür ansiklopedi
"
Miacis" cinsinin fosili. Köpekgillerin en eski atası.
Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.
Köpek, kurt, tilki ve çakal türleri köpekgiller ailesini oluştururlar. Köpekgiller dünyanın her kıtasında yaygındır. Eskiden Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Gine, Madagaskar ve Güney Kutbu'nda bulunmazlardı ama son binyıllar içerisinde insanların yardımıyla buralara da yerleşebilmişlerdir.
Ailenin büyük bir farkla en yaygın ve en tanınmış mensubu olan köpeğin (Canis lupus familaris) insanların elinde geliştirilmiş 300 civarında birbirlerinden çok farklı görünümlere sahip ırkları bulunmaktadır. Bu yüzden ailenin en büyük ve en küçük mensupları köpek ırkları arasında bulunabilir. Ancak doğal köpekgil türlerinin arasında en küçükleri (40 cm + 25 cm kuyruk. 1,5 kg) uzun kulaklı çöl tilkisi ve en büyükleri (160 cm + 52 cm kuyruk. 80 kg) kurdun Alaska ve Kuzey Avrupa'da bulunan bir alt türüdür.
Ortak özellikleri [değiştir]
Köpekgillerin daima uzun ve yassı bir kafatası, genelde 42 dişleri vardır; sadece çalı köpeği, Asya yaban köpeği ve iri kulaklı tilkinin diğerlerinden farklı olarak 44 dişi olur. Diş ve çene yapıları koparmak ve çiğnemek için tasarlanmış gibidir. Her şey yiyici hayvanlardır, ama en çok et ile beslenmeyi severler.
Parmaklarının üzerinde yürürler. Ön ayaklarında 5 ve arka ayaklarında 4 parmakları bulunur. En önemli duyu organları burunlarıdır. Koku alma kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.
Canini ile Vulpini oymakları arasındaki farklar [değiştir]
- Canini: Uzun bacaklar, dik bir yüz, yuvarlak göz mercekleri, sürek avcısı.
- Vulpini: Kısa bacaklar, sivri bir surat, uzun ve gür bir kuyruk, göz mercekleri dikey bir uzantı şeklinde, gizlice yaklaşarak avlar.
Köpekgillerin ilk atalarının 60 milyon yıl evvel Kuzey Amerika'da ortaya çıktığı düşünülür. Ancak bu "Miacis" cinsini oluşturan ilk ataları, uzun vücutlu, kısa bacaklı, kedilerde olduğu gibi tırnaklarını içeriye çekme yeteneğine sahip ve ayılar gibi ayak tabanlarına basarak yürüyen küçük hayvanlardı. Bu yüzden Miacis cinsinden aynı zamanda kedigiller, sırtlangiller, sansargiller, rakungiller, misk kedisigiller ve ayıgiller familyalarının da türemiş olduğu kabul edilir.
15 milyon yıl evvel bugünkü köpekgillere daha çok benzeyen bir cins ortaya çıkmıştır; Tomarctus. Bu cinsin bacakları daha uzun, ayakları daha toplu, ağzı daha uzun ve beyni Miacis cinsinden çok daha büyük olduğu ve hatta yaşam şeklinin de bugünkü köpekgillere benzemiş olduğu tespit edilmiştir. Bütün köpekgillerin bu cinsten türediği kabul edilir.
Canis cinsinin en eski fosilleri 2 milyon yaşındadır ve Avrasya'da bulunmuştur.
Türkiye'nin köpekgilleri [değiştir]
Bazı kaynaklara göre Asya yaban köpeği de Türkiye'nin kuzeydoğusunda görülmüştür, ama bu haberler henüz emin olabilecek nitelikte değildr.
Ayrıca korsak tilkisi, rakun köpeği ve kum tilkisinin Türkiye'de bulunma ihtimalleri vardır ama bu fikirlerin herhangi bir kanıtı yoktur.
Köpeğe benzeyen türleri ve tilkiye benzeyen türleri köpekgiller ailesi içerisinde iki ayrı kol altında toplamak amacı ile Vulpini ve Canini adında iki oymağa ayrılırlar. Ancak buna rağmen Canini oymağında (asıl köpekler) tilkiye benzeyenler ve Vulpini oymağında da (asıl tilkiler) köpeklere benzeyenler bulunur.
Çöl tilkisi (
Vulpes zerda), köpekgiller ailenin en küçüğü.
Köpek (
Canis lupus familiaris). Resimde görünen köpek ırkı
doberman.
McKenna ve Bell'e göre sınıflandırma (Classification of mammals: Above the species level, 1997):
Canidae (Köpekgiller)
|-- Vulpini
| |-- Vulpes (Kızıl tilki, ve diğerleri)
| `-- N.N.
| |-- Alopex (Kutup tilkisi)
| `-- N.N.
| |-- Urocyon (Boz tilkiler)
| `-- Otocyon (İri kulaklı tilki)
|
`-- Canini
|-- N.N.
| |-- Dusicyon (Falkland tilkisi)
| `-- Pseudalopex (And tilkisi ve diğerleri)
|
`-- N.N.
|-- Chrysocyon (Yeleli kurt)
`-- N.N.
|-- Cerdocyon (Yengeç yiyen tilki)
`-- N.N.
|-- Nyctereutes (Rakun köpeği)
`-- N.N.
|-- Atelocynus (Kısa kulaklı tilki)
`-- N.N.
|-- Speothos (Çalı köpeği)
`-- N.N.
|-- Canis (Kurtlar ve Çakallar)
`-- N.N.
|-- Cuon (Asya yaban köpeği)
`-- Lycaon (Afrika yaban köpeği
